To. Recenzja filmu It według powieści Stephena Kinga

Jak wyrok śmierci brzmiało do tej pory określenie: „ekranizacja książki Stephena Kinga”. Parę wyjątków potwierdzających regułę się zdarzyło – lista moich ulubionych ekranizacji prozy Kinga jest TUTAJ; skompilowana dawno temu, ale wiele się od tej pory nie zmieniło; nie, nie ma na niej Zielonej mili, bo jej nie lubię – ale przeważnie kończyło się na mniejszej lub większej kiszce. Nie będę trzymał w niepewności, bo i tak już w piątek chwaliłem na Q-Fejsie: To w reżyserii Andy’ego Muschiettiego zadało kłam tej kiszkowej teorii i wyszło zacnie. Wydawało się już po zwiastunach, że jest nadzieja, ale co innego trailer, a co innego film. Na szczęście jest w tej historii happy end, a właściwie to happy middle. Recenzja filmu To, It (2017), reż. Andy Muschietti.

O czym jest film To, It (2017)

Derry, nudne miasteczko gdzieś w stanie Maine. Od czasu do czasu zaginie tu jakieś dziecko, ale poza tym nie dzieje się nic, a w kinie grają Zabójczą broń 2 i nowego Batmana. Jest bowiem rok 1989 i Freddy Krueger zdążył się już doczekać piątej części. Złożony przeziębieniem Bill Denbrough (Jaeden Lieberher) w przerywanej niepokojącą muzyką fortepianu matki ciszy swojego pokoju buduje papierowy okręcik dla swojego młodszego braciszka Georgiego. Wysyła młodego do piwnicy po parafinę, impregnuje stateczek i żałuje, że nie może pójść z braciakiem zwodować tegoż okręciku. A aura do takiej zabawy jest wymarzona. Od kilku dni padają deszcze, a ulice Derry zamieniły się w rwący strumyk. Bill nie wie, że nie będzie miał już okazji pobawić się z bratem, bo chłopiec nigdy nie wróci już do domu żywy. Zaczepiony przez upiornego klauna Pennywise’a (Bill Skarsgård) straci nie tylko rączkę, ale i życie. No ale cóż, trzeba żyć dalej. Mija trochę czasu, w domu Denbroughów nadal żałobne klimaty, ale jest lato i Bill coraz częściej wychodzi z domu, by spędzić czas z przyjaciółmi. Przygotowującym się do bar micwy Stanem Urisem (Wyatt Oleff), wyszczekanym Richie’em Tozierem (Finn Wolfhard) oraz hipochondrykiem Eddie’em Kaspbrakiem (świetny Jack Dylan Grazer, najlepszy z całej zgrai). Nie wałęsa się jednak bez celu po okolicy, ale wciąż ma nadzieję na odnalezienie braciszka żywego. Wkrótce do ekipy dołącza rudowłosa Beverly Marsh (Sophia Lillis), otyły Ben Hanscom (Jeremy Ray Taylor) i czarnoskóry Mike Hanlon (Chosen Jacobs). Wszyscy nie dość, że muszą zmagać się z nękającymi ich starszymi uczniami pod wodzą diabolicznego Henry’ego Bowersa (Nicholas Hamilton), to jeszcze za chwilę odkryją, że z ich rodzinnym, nudnym Derry związana jest mroczna tajemnica sięgająca korzeniami przynajmniej dwustu lat wstecz.

Recenzja filmu To, It (2017)

Wyreżyserowany przez Muschiettiego To nie jest jedynie kolejną ekranizacją prozy Kinga (i przy okazji drugą samego To, wcześniej był jeszcze miniserial telewizyjny), ale przede wszystkim ekranizacją mojej ulubionej książki Stephena Kinga, a kto wie, czy nie ulubionej książki w ogóle. W związku z tym ryzyko zawodu było spore, choć nadzieję dawały już ww. zwiastuny zapowiadające coś w końcu trafionego w punkt. Sfotografowane przez nadwornego operatora Chan-wooka Parka, Chung-hoona Chunga wyglądały ładnie dla oka, co dodatkowo zwiększało nadzieję na sukces, z którą wybrałem się do kina jak najszybciej się tylko dało. I nie pożałowałem, dostałem, co chciałem!

To jest ekranizacją nie tylko udaną, ale i bardzo udaną. Nie napiszę z pełnym przekonaniem, że w pełni oddającą na ekranie to, co czuje czytelnik w trakcie przygody z książką, bo tak nie jest, ale i raczej być nie mogło zważywszy ogrom materiału. I nie pomaga fakt, że To, które od piątku w kinach, to zaledwie rozdział pierwszy historii, która swój epilog znajdzie za niecałe 30 lat u bohaterów filmu, a u nas miejmy nadzieję, że wcześniej. Sukces kasowy już jest, więc nadzieja na to jest spora.

Pisząc o To, It (2017) nie wolno zapominać, że jest on ekranizacją ponad tysiącstronicowej powieści podejmującej tak dużą ilość mniejszych wątków, że można by ją śmiało okeślić przeglądem twórczości Kinga wciśniętej w jedną książkę. Gdyby Muschietti do spóły ze scenarzystami – Chase’em Palmerem, Carym Fukunagą i Garym Daubermanem – porwał się na wierną ekranizację tego dzieła, pewnie do teraz siedziałbym jeszcze w kinie. Z tego powodu konieczne było okrojenie To do sedna i nie zatrzymywanie się za długo na inne rzeczy. I gdyby mnie ktoś zapytał, to powiedziałbym, że tak, filmowe To zostało okrojone w sposób umiejętny, ale nie sposób nie zauważyć, że wszystko, co ewentualnie tu złe, wynika właśnie z tego okrojenia.

Muschietti skupił się w swoim filmie na nastoletnich bohaterach (świetnie zagranych; zrobiłem sobie takie małe ćwiczenie wyobraźni i wyobraziłem w tych rolach polskich dziecięcych aktorów… warto to zrobić, żeby jeszcze bardziej docenić ich amerykańskich kolegów) i ich strachach. Z tego względu historia Tańczącego Klauna i Derry jest gdzieś głęboko w tle jedynie sygnalizowana co jakiś czas. Może to przeszkadzać, bo właściwie podczas jednego posiedzenia na ławce bohaterowie rozkminiają całą „aferę”, i jest głównym powodem do stwierdzenia, że lepiej przed seansem książkę Kinga przeczytać. Ale i nie jest tak, że bez jej znajomości w kinie stanie się nam krzywda. Ot zadamy trochę więcej pytań. Asiek, z którą byłem w kinie, zastanawiała się na przykład co to za klucz nosi na szyi Beverly, ale obawiam się – albo moja pamięć już szwankuje – że nawet w książce nie znajdzie satysfakcjonującej odpowiedzi.

Idea Zła przekształcającego się z łatwością w akurat to, czego boją się wkrótce-nastolatkowie, daje reżyserowi duże pole do popisu w scenach rodem z horroru, którym przecież To jest, i Muschietti korzysta z tej możliwości pełnymi garściami. Pełnych napięcia atakujących znienacka miniscenek jest tu dużo i na nich reżyser filmu nie oszczędza. Trędowaci, nawiedzone domy, dziwne kobiety z obrazów czy znana też z Carrie tego samego książkowego autora krwawa metafora miesiączki wypełniają To (2017), które jednocześnie z łatwością przekształca się z rasowego horroru w film o małolatach rodem z Kina Nowej Przygody. BMX-y i wulgarne żarty to ich codzienność, co w drugim przypadku jest dodatkowym atutem To. Rany, dzieciaki przeklinają! Niby nic, a cieszy. Więcej, dzieciakom wolno odgryźć tu rączki! Choć nadal to jedynie drugie, a może i trzecie tło ustępujące nostalgicznej historii o dojrzewaniu i walce ze swoim strachem, w której dorośli są jedynie niemymi obserwatorami, a w najlepszym wypadku źródłem tych strachów. Cóż, nie od dzisiaj wiadomo, że dorośli nic nie rozumieją, a w To nie rozumieją jeszcze bardziej.

Świetny w sumie epizodycznej roli jest Bill Skarsgård w roli Pennywise’a. Nie będę porównywał go do kreacji Tima Curry’ego we wcześniejszej ekranizacji, bo zwyczajnie jej nie pamiętam, ale należą mu się zasłużone brawa. Szczególnie pierwsze z nim spotkanie robi wrażenie, jakie potem trudno mu już powtórzyć. Sposób, w jaki intonuje swoje kwestie – mistrzostwo świata.

Nie jest od piątku tajemnicą, że To oceniam na Dychę, bo mnie nie zawiodło i jest filmem, jakiego dawno w kinie nie było. Jednocześnie nie jest to Dycha dana całkowicie bez zastrzeżeń. W połowie filmu tempo nieco już siada, a wydarzenia zbyt szybko lecą do przodu. Henry Bowers bez słowa wytłumaczenia jest wyjątkowo wrednym nastoletnim skurczysynem, co może budzić sprzeciw widzów, którzy nie znają książki. Podobnie dodany na siłę wydaje się wątek Mike’a i jedyna chyba zupełnie niepotrzebna scena z owcą. Za to rudowłosa Beverly jest równie śliczna co w książce i gdyby ktoś miał ochotę narzekać, to wystarczy sobie na nią popatrzeć i zapomni się to, co złe.

Listę niedociągnięć uzupełniłbym tym, że w filmowym Richiem jest stanowczo za mało Richiego oraz przekonaniem, że gdzieś tam po drodze nie do końca został wykorzystany ten klimat lat 80., w który przenieśli się książkowi bohaterowie. Akcja filmu równie dobrze mogłaby się rozgrywać dzisiaj i niewiele by się zmieniło. Weźmy np. taką scenę w salonie gier, w której zupełnie nie ma klimatu salonu gier. Mimo tego wszystkiego nowe To jest świetnym kinem, które przed drugą częścią uczty mam nadzieję, że zaserwuje jakiś podwieczorek w postaci wersji reżyserskiej. To pierwszy film od dawna, na który mam ochotę przejść się raz jeszcze do kina.

(2287)

Podziel się tym artykułem: